Tarih : 2025.06.12 18:14:02
Dünya Milli Muharip Uçak KAAN’ı Yazdı, Konu Milyar Dolarlık Anlaşma
Endonezya, hava kuvvetlerini modernize etme planı kapsamında önemli bir karar alarak, Hindistan’dan savaş uçağı alımını iptal etti ve rotasını Türkiye’ye çevirdi. Bir çok ülke peş peşe KAAN'ın başarısını kaleme aldı. Türkiye savunma sanayisinde tarihi bir başarıya imza attı. Endonezya ile imzalanan 10 milyar dolarlık anlaşma kapsamında, 48 adet beşinci nesil KAAN savaş uçağının ihracı gerçekleştirilecek.
Anlaşma, Türkiye'nin bugüne kadar gerçekleştirdiği en büyük savunma sanayi ihracatı olmasının yanı sıra, KAAN platformunun da uluslararası alandaki ilk satışı olma özelliğini taşıyor. Türkiye'nin Endonezya'ya 48 adet 5. nesil milli muharip uçak KAAN satacağını duyurması, dünya basınında geniş yankı uyandırdı.
HİNDİSTAN’IN TEJAS’I YERİNE TÜRKİYE’NİN KAAN’I TERCİH EDİLDİ
Endonezya’nın bu tercihi, daha önce gündeme gelen Hindistan yapımı Tejas savaş uçağına dair beklentileri de değiştirdi. Endonezya basınından Bharat Shakti, gelişmeyi “stratejik bir yön değişikliği” olarak değerlendirirken, Hindistan’ın Tejas platformunun bölgedeki potansiyel alıcılarını kaybettiğine dikkat çekti. Haberde şu ifadeler yer aldı: "Endonezya’nın tercihi, Hindistan için geri adım niteliğinde. Tejas için 2022’de birçok ülkeyle görüşmeler yürütülmüştü. Ancak Tejas, hâlâ KAAN anlaşması ölçüsünde bir ihracat başarısı yakalayabilmiş değil."
KAAN: TÜRKİYE’NİN YENİ NESİL SAVAŞ UÇAĞI
Türkiye'nin yerli ve milli imkanlarla geliştirdiği KAAN, 21 Şubat 2024’te ilk, 6 Mayıs’ta ise ikinci test uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından tasarlanan uçak; hayalet (stealth) teknolojisi, gelişmiş aviyonik sistemleri ve yerli motor entegrasyonu hedefiyle öne çıkıyor. KAAN, uluslararası savunma sanayi fuarlarında da sergilenerek Türkiye'nin beşinci nesil savaş uçağı geliştirebilen ülkeler arasına girme hedefini sembolize ediyor. Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı gibi platformlarda ilgi gören uçak, Türkiye'nin savunmada dışa bağımlılığını azaltma stratejisinin önemli bir parçası.
YUNAN VE FRANSIZ BASININDA GENİŞ YANKI BULDU
Anlaşma, yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte de dikkat çekti. Yunanistan’ın önde gelen yayın organlarından Skai, haberi “Rekor Askerî Anlaşma” başlığıyla duyurdu. Skai, Türkiye’nin savunma sanayisinde sistematik bir büyüme içinde olduğuna vurgu yaparak, şu ifadeleri kullandı: “Ankara, askeri teçhizat ihracatını artırma çabalarını sürdürüyor. Türkiye, yalnızca KAAN değil, İHA ve zırhlı araçlarda da liderlik hedefliyor.” Yunan basınından Penta Postagma ise, anlaşmayı jeopolitik bağlamda değerlendirdi: “Endonezya’nın KAAN tercihinin, Çin'in sunduğu J-10 teklifi sonrası gelmesi dikkat çekici.
Bu anlaşma, Hint-Pasifik'te tedarik dengelerini etkileyebilecek bir stratejik hamle.” Fransız BFM TV ise haberi “Türkiye için büyük ikramiye” başlığıyla verdi. Kanal, KAAN’ın eskiyen F-4 ve ilerleyen dönemde F-16’ların yerini almasının planlandığını belirtti ve şu bilgiyi paylaştı: “İlk teslimatlar 2028 sonu itibarıyla başlayacak. Türkiye’nin 2024 savunma ihracatı, 7.1 milyar dolara ulaşarak 2023'e göre 1.6 milyar dolar arttı.”
TEKNOLOJİ TRANSFERİ VE ORTAK ÜRETİM MODELİ
Avrupa merkezli savunma sanayi portalı Defence Industry Europe, Türkiye ile Endonezya arasındaki bu ihracatın sadece ekonomik değil, aynı zamanda teknolojik bir ortaklığı da kapsadığına dikkat çekti. Haberde, anlaşmanın Endonezya’da havacılık kabiliyetlerini artırmaya yönelik teknoloji transferi unsurları da içerdiği vurgulandı. Anlaşmaya göre, 48 adet KAAN uçağı, 10 yıl içinde teslim edilecek. Bu süreçte Endonezya'nın yerli üretim altyapısı da sürece dahil edilecek ve KAAN üretiminde iş birliğine dayalı bir model uygulanacak.
BLOOMBERG: TÜRKİYE LİDERLİK PEŞİNDE
ABD merkezli Bloomberg, anlaşmayı geniş şekilde ele alarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarına yer verdi. Erdoğan’ın, KAAN’ın yanı sıra Türkiye’nin insansız hava araçları (İHA) ve zırhlı araçlar gibi alanlarda da lider olmayı hedeflediği aktarıldı. Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun ofisinin mutabakat zaptını doğruladığı ifade edilen haberde, Endonezya’nın Batı dışı tedarikçilere yönelerek askeri stratejisini çeşitlendirdiği ve Türkiye ile yapılan bu iş birliğinin, savunma sanayiinde yeni bir dönemin habercisi olabileceği yorumu yapıldı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) verilerine göre, Türkiye 2024 yılında savunma harcamalarını yüzde 12 artırarak 25 milyar dolara çıkardı. Bu artış, küresel savunma harcamalarındaki genel yükselişle paralel olarak değerlendirildi.
ASSOCİATED PRESS: TÜRKİYE İÇİN DÖNÜM NOKTASI
Associated Press (AP) ise KAAN satışını “tarihi nitelikte” bir gelişme olarak yorumladı. Haberde, Erdoğan’ın Endonezya’nın yerli üretim kapasitesinin sürece dâhil edileceğine dair açıklamaları vurgulandı. KAAN’ın teknolojik ve stratejik açıdan Türkiye açısından bir dönüm noktası olduğunun altı çizildi.
MIDDLE EAST EYE: “ÇIĞIR AÇICI BİR SATIŞ”
İngiltere merkezli Middle East Eye, bu satışın ardından Katar, Azerbaycan ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin de KAAN’a olan ilgilerinin artabileceğini belirtti. Savunma sanayi analisti Yusuf Akbaba, anlaşmayı değerlendirirken “Maliyetleri düşürmek için sipariş sayısını artırmak kritik. Endonezya siparişi, diğer alıcıları da harekete geçirebilir” ifadelerini kullandı. Middle East Eye ayrıca, KAAN’ın altıncı nesil bazı özelliklere –yapay zekâ sistemleri ve drone entegrasyonları gibi– sahip olduğuna dikkat çekerek, uçağın yalnızca beşinci nesil sınıfında kalmayabileceğine işaret etti.
Haberde, KAAN’ın yapay zekâ sistemleri ve drone entegrasyonları gibi altıncı nesil bazı yeteneklere de sahip olduğuna vurgu yapıldı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’nin (TUSAŞ), projeyi 2028’e kadar tamamlamak için yoğun şekilde çalıştığı ancak normal şartlarda seri üretimin 2030 yılını bulabileceği belirtildi.
THE ECONOMİC TİMES:
Hindistan merkezli The Economic Times, Türkiye ile Endonezya arasında imzalanan KAAN savaş uçağı anlaşmasına geniş yer ayırdı. Haberde, Türk savunma sanayiinin son yıllarda önemli bir atılım gösterdiği ve küresel ölçekte etkisini giderek artırdığı belirtildi.
